Mam dom
  • Pochodzenie wyrazów

    11.06.2023
    11.06.2023

    Dzień dobry,

    chciałam zapytać jaka jest zasada rozpoznawania wyrazów rodzimych i obcych?

    Pozdrawiam

    Alicja

  • Pomadka
    5.06.2018
    5.06.2018
    Czy używanie słowa pomadki w znaczeniu ‘bombonierki’ jest regionalizmem lub archaizmem? U mnie w domu pomadka to najpierw czekoladka, a dopiero potem szminka, ale koleżanka warszawianka kpi, że to nasz idiolekt.
  • prosić i prosić się
    24.03.2009
    24.03.2009
    Przy rodzinnym stole pani domu pyta: „Czy ktoś prosi herbatę?” – a mi zęby wypadają, zupełnie jak przy zwisie męskim i zwisie podsufitnym. odpowiadam: „Prosi to się świnia na wiosnę”. Ponieważ, przez ostatnie 30 lat mieszkam za granicą i na styropianie nie spałem, jestem oskarżany o mówienie archaicznym językiem polskim. Proszę o wytłumaczenie, dlaczego „Czy ktoś prosi herbatę” czy nawet „Czy ktoś prosi o herbatę”, nie jest preferowaną formą.
  • Prowansja, ale: prowansalski
    1.02.2019
    1.02.2019
    Dzień dobry,
    proszę o wyjaśnienie, skąd wziął się przymiotnik prowansalski. Skoro kraina nazywa się Prowansja, to czy przymiotnik nie powinien brzmieć prowansjański?

    Pozdrawiam
    Szymon Kościów
  • przecinek przed rozwiniętym imiesłowem przymiotnikowym
    15.05.2002
    15.05.2002
    Czy uzasadniony jest przecinek w poniższych zdaniach:
    1. Przedstawiam propozycję protokołu, będącego zestawem zaleceń.
    2. Inscenizację wystawiła grupa teatralna, działająca przy Domu Kultury.
    3. Efektownie wyglądają kompozycje, składające się z kilku gatunków kwiatów.
  • Przecinki
    16.04.2019
    16.04.2019
    Szanowni Państwo,
    czy w poniższych zdaniach należy postawić przecinek?
    Radosny (,) wracał do domu z poczuciem wygranej.
    Znużony (,) wyszedłem powoli z kina.
    Zadowolona (,) patrzyła na niego ukradkiem.
    Są w tej kwestii wśród użytkowników polszczyzny różne szkoły.
    Dziękuję za pomoc – czytelniczka
  • przelać się – przelewać się

    23.06.2023
    23.06.2023

    Szanowni Państwo,

    w słowniku na stronie, pod hasłem „przelać się — przelewać się”, oprócz znaczeń dotyczących cieczy, jedno dotyczy naczynia, a brzmi: «zostać nadmiernie wypełnionym płynem». Domyślam się, że odnosi się ono na przykład do takiego użycia: "[naczynie] przelewa się". Chciałbym zapytać, jak poprawnie do tej konstrukcji dodać dopełnienie? Naczynie przelewa się...:

    – wodą

    – od wody

    – z wody

    Które z nich jest/są poprawne bądź czy jest jakieś inne?

    Dodam, że naturalnie zdaję sobie sprawę o możliwości rozwinięcia wspomnianej konstrukcji (tudzież uzupełnienia jej o docelowe dopełnienie) w ten sposób: "naczynie wody przelewa się" / "naczynie z wodą przelewa się".

  • Przetrwali zimę o worku ziemniaków
    25.12.2016
    25.12.2016
    Jedno z tegorocznych haseł Szlachetnej Paczki głosi: Starzy, samotni, schorowani – przetrwali zimę o worku ziemniaków. Wiadomo mi, że można powiedzieć, że ktoś cudem przeżył o chlebie i wodzie, ale czy sformułowanie o worku ziemniaków jest poprawne? A jeśli tak, to czy można przetrwać lub przeżyć np. o maśle, o jajkach, o sałacie, o wódce, o piwie, czy – o zgrozo – o skrzynce buraków, o słoiku ogórków lub o puszce śledzi?
  • Przydawka integracyjna (nie pozakonstrukcyjna)
    11.12.2015
    11.12.2015
    Szanowni Państwo,
    Kilka wątpliwości co do interpunkcji w poniższym cytacie:
    Dorrigo i jego ludzie szli między umarłymi, (1) którzy leżeli za półksiężycowymi szańcami z kamieni, (2) ustawionymi bezsensownie jako osłona przed śmiercią, (3) między umarłymi, (4) którzy puchli na polu sorgowym, (5) zmienionym w ohydne bagnisko przez wodę, (6) wylewającą się z roztrzaskanego pociskiem armatnim starożytnego kanału, (7) i między piętnastoma zabitymi w liczącej siedem domów wiosce, (8) w której usiłowali schować się przed swoim losem (Ścieżki północy, Richard Flanagan)
    Czy przecinek nr 2 jest potrzebny? Jaką funkcję pełni? Czy nie sugeruje on błędnie, że poprzedza go wtrącenie, a znajdująca się za nim treść dotyczy nie szańców, a raczej umarłych? Czy przecinek nr 5 jest potrzebny? Fragment Zmienionym w… dotyczy znajdującego się bezpośrednio wcześniej pola. W jakim celu zatem stawiać tu przecinek?
    Z poważaniem
    Marcin Kucharski
  • Przydawka integralna
    16.01.2019
    16.01.2019
    Witam, czy konieczne jest wprowadzanie przecinka w zdaniu Ujrzał młodą dziewczynę wychodzącą z domu? Chodzi mi konkretnie o przecinek przed imiesłowem wychodzącą.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego